Buôn Đôn nằm trên vùng cao của tỉnh Đắk Lắk, thuộc xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, cách Buôn Ma Thuột 400 km về phía Bắc. Lễ hội đua voi nổi tiếng nhất trong số các lễ hội ở Việt Nam Tây Nguyên, lễ hội diễn ra ở đây vào mùa xuân, thường là vào tháng 3 âm lịch. Mùa xuân đến cũng là thời điểm diễn ra các lễ hội khác ở Tây Nguyên như Lễ mừng cơm mới, thể hiện ước mong mùa màng bội thu của người dân địa phương.

Tây Nguyên có đặc sắc gì

Lễ hội đua voi

Thời gian: Tháng 3 âm lịch hai năm một lần (các năm chẵn)

Ngày: 3 tháng 2 năm 2020

Địa điểm: Buôn Đôn, Huyện Buôn Đôn, Tỉnh Đắk Lắk

Mục đích: Phản ánh tinh thần thượng võ và kỹ năng thuần phục voi của các dân tộc Tây Nguyên.

Đối tượng tham gia: Người dân tộc M'nông

Lễ hội đua voi và mùa xuân ở bản Đôn

Buôn Đôn nằm trên vùng cao của tỉnh Đắk Lắk, thuộc xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, cách Buôn Ma Thuột 400 km về phía Bắc. Lễ hội đua voi nổi tiếng nhất trong số các lễ hội ở Việt Nam Tây Nguyên, lễ hội diễn ra ở đây vào mùa xuân, thường là vào tháng 3 âm lịch. Mùa xuân đến cũng là thời điểm diễn ra các lễ hội khác ở Tây Nguyên như Lễ mừng cơm mới, thể hiện ước mong mùa màng bội thu của người dân địa phương.

Đua voi là một trong những sự kiện lớn nhất ở Tây Nguyên và là dấu ấn của người M'nông, những người nổi tiếng với sự dũng cảm trong thuần dưỡng voi. Voi từ một số làng sẽ tập trung tại Làng Don. Đường đua dài khoảng 1 đến 2 km và đủ rộng cho 10 con voi chạy. Để chuẩn bị cho cuộc đua, những con voi được cho ăn ngô, mía, khoai lang, đu đủ và chuối. Ngoài ra, những con voi không cần phải làm việc chăm chỉ để chúng có thể duy trì sức mạnh của mình.

Lễ hội văn hóa cồng chiêng

Thời gian: Tổ chức luân phiên hàng năm (tổ chức không định kỳ)

Địa điểm: Diễn ra luân phiên tại 5 tỉnh: Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Lâm Đồng, Kon Tum

Mục đích: Quảng bá không gian văn hóa cồng chiêng và khôi phục một số nghi lễ truyền thống

Đối tượng tham gia: Tất cả các dân tộc thiểu số trên địa bàn Tây Nguyên

Festival văn hóa cồng chiêng được tổ chức luân phiên tại 5 tỉnh thành sở hữu không gian văn hóa cồng chiêng. Mục đích của Festival văn hóa cồng chiêng là quảng bá không gian văn hóa cồng chiêng đã được UNESCO công nhận là Di sản phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2005. Trong lễ hội này, các nghệ nhân các dân tộc thiểu số sẽ hội tụ và biểu diễn cồng chiêng. Khám phá không gian văn hóa là một hoạt động thú vị nằm trong trải nghiệm Khám phá Phong cảnh Miền núi Miền Trung Việt Nam của chúng tôi .

Theo quan điểm của người dân địa phương, cồng chiêng là một loại nhạc cụ có sức mạnh thiêng liêng. Cồng chiêng gắn liền với nhiều sự kiện văn hóa địa phương và hoạt động như một phương tiện để giao tiếp với các vị thần và Thần. Cồng chiêng cũng chứa đựng nhiều giai đoạn phát triển khác nhau của âm nhạc, từ đơn giản đến phức tạp. Ở Tây Nguyên, người ta biểu diễn Cồng Chiêng trong một dàn nhạc. Tùy theo từng dân tộc mà dàn nhạc cồng chiêng có thể chứa 3, 5, 6 âm chính hoặc thậm chí 12 âm.

Tại Festival Văn hóa Cồng Chiêng, một số nghi lễ truyền thống được phục dựng để cộng đồng hiểu và góp phần bảo vệ di sản văn hóa Tây Nguyên. Sự kiện này cũng là cơ hội để giới thiệu với khách thăm quan những thành tựu về kinh tế, văn hóa và trải nghiệm của khu vực này.

Lễ Ăn cơm Mới (Lê ân mới)

Thời gian: Thu hoạch xong vào cuối năm âm lịch.

Địa điểm: Đăk Lăk và Đăk Nông

Mục đích: Hưởng thành quả lao động vất vả và tri ân Thần lúa

Đối tượng tham gia: Người dân tộc Ê Đê

Sự chuẩn bị

Không có cơ hội nào tốt hơn để hiểu văn hóa địa phương hơn là tham gia vào các hoạt động của họ trong các chuyến đi gia đình của chúng tôi đến Việt Nam . Cũng giống như Tết Nguyên đán của người Kinh, Lễ ăn cơm mới là một trong những lễ hội hấp dẫn Lữ khách ở Việt Nam Tây Nguyên. Lễ Ăn cơm mới, hay tiếng dân tộc Hma Ngát, được tổ chức sau thời gian thu hoạch. Lễ không diễn ra đồng thời mà theo trình tự tuần tự: hết nhà này đến làng khác.

Để chuẩn bị cho lễ hội, nam giới giết lợn, gà và chuẩn bị rượu, trong khi nữ giới nấu ăn và dọn dẹp nhà cửa của họ. Mọi người đều diện những bộ trang phục đẹp nhất của mình tại sự kiện. Nếu gia chủ là trưởng họ thì họ hàng phải đóng góp lễ vật.

Sự bắt đầu

Khi mọi người đưa chiêng lên và đặt lễ vật trước đình thì nghi lễ bắt đầu. Các thầy cúng, mặc một bộ trang phục đặc biệt, đặt một bát rượu và trộn nó với huyết lợn. Người phụ nữ lớn tuổi nhất của gia đình có vinh dự được uống bát đặc biệt đó. Sau đó, thầy cúng phun rượu ở bếp, cầu thang, kho lúa, dàn chiêng của gia đình để cầu mong tài lộc, sức khỏe trong năm tới.

Lễ dời mộ

Thời gian: Giai đoạn trước mùa xuân

Vị trí: Tất cả các làng ở Tây Nguyên

Mục đích: Giải phóng người sống khỏi mọi ràng buộc với người chết

Đối tượng tham gia: Đồng bào dân tộc thiểu số Gia Lai và Ba Na

Lễ Bỏ mả hay Lễ Bỏ mả (Lễ Bỏ mả theo tiếng Việt hoặc lễ Gò Thị theo tiếng địa phương) là một nghi lễ phức hợp và là một trong những lễ hội ở Việt Nam Tây Nguyên. Diễn ra trong 3 đến 6 ngày liên tục. Người Gia Lai, Ba Na cũng như một số dân tộc khác ở Tây Nguyên cho rằng linh hồn người đã khuất vẫn còn sống. Sau một thời gian nó sẽ quay trở lại, có thể nó sẽ xâm nhập vào cơ thể của trẻ nhỏ. Theo quan điểm đó, đồng bào các dân tộc tổ chức Lễ Bỏ mả, là lời từ biệt cuối cùng của người sống trước khi tiễn người chết về thế giới bên kia.

Lễ Bỏ Mả Diễn Ra Như Thế Nào?

Ngày đầu tiên còn có tên gọi khác là 'ngày cuốc đất' (anar choh cham) khi mọi người dọn dẹp nhà mồ cũ và thông báo cho linh hồn người chết rằng họ sẽ bắt đầu Lễ Bỏ mả.

Ngày thứ hai là 'ngày xây dựng nhà mồ' (anar pom boxat). Người ta bắt đầu xây nhà mồ mới vào ngày đó.

Ngày thứ ba là ngày 'mot boxat', mọi người mang thức ăn và rượu đến để tiễn biệt người chết. Người ta cung cấp cho người chết thức ăn và các nhu yếu phẩm khác, vừa khóc vừa cười để linh hồn vui vẻ, bớt hướng về nhà làm phiền người thân còn sống.

Đến ngày thứ tư, trâu, bò bị giết thịt để làm thức ăn. Lễ cúng ngày thứ tư về cơ bản tương tự như ngày thứ ba, nhưng nội dung lễ vật có khác. Khi gia đình người chết thực hiện đầy đủ các nghi lễ, những người khác sẽ múa cồng chiêng bên ngoài nhà mồ.

Lễ Bỏ mả kết thúc vào ngày thứ năm. Gia đình người chết chuẩn bị đồ ăn, rượu bia cho người thân, tổ chức lễ tạ ơn Thần linh và dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ. Chỉ sau khi làm lễ, linh hồn của người đã khuất hoàn toàn được tách khỏi mọi ràng buộc với cuộc sống và người sống được tự do khỏi mọi liên hệ với người đã khuất.

Lễ cơm mới (Lễ cúng cơm mới)

Thời gian: Khi kết thúc vụ mùa, thường bắt đầu từ 10 tháng ngày của tháng âm lịch thứ mười

Vị trí: Tất cả các làng ở Tây Nguyên

Mục đích: Thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong mùa màng tươi tốt trong năm tới

Đối tượng tham gia: Đồng bào dân tộc thiểu số Gia Rai, Ba Na, Xơ Đăng

Sau vụ mùa

Thời điểm dân làng thu hoạch xong vụ mùa cũng trùng với lễ đón năm mới. Đây cũng là thời gian rảnh rỗi của dân làng sau một vụ mùa và là thời gian để đất 'nghỉ ngơi' theo truyền thống của họ. Lễ mừng cơm mới là nét văn hóa đặc sắc của vùng này với mong muốn mang lại cuộc sống ấm no cho cộng đồng. Lễ hội này là một trong những lễ hội quan trọng ở Việt Nam Tây Nguyên và được tổ chức bất kể mùa màng tốt hay xấu. Nếu được mùa, các già làng sẽ bày tỏ lòng biết ơn đối với Thần. Nếu không, họ sẽ cầu mong một vụ thu hoạch dồi dào trong năm tới.

Tuy nhiên, vui chơi cũng không nên chủ quan, chúng ta cùng thực hiện theo hướng dẫn các bước an toàn mùa dịch Corona để có những chuyến đi lành mạnh và thú vị cùng người thân nhé! Trước khi đi, bạn cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết để bảo vệ bản thân như khẩu trang, bao tay, nước rửa tay khô và dạng nước và tránh tiếp xúc gần với người có dấu hiệu nhiễm dịch, vệ sinh cá nhân nhất là ở tay, vị trí dễ lây nhiễm nhất, đeo khẩu trang khi đến chỗ đông người, nơi công cộng, rửa tay bằng gel khô ngay khi chạm vào điện thoại và các thiết bị công cộng như tay nắm cửa, tay vịn trên các phương tiện giao thông công cộng…Lưu ý khi đi thăm quan, bạn sẽ hao tổn rất nhiều nước do các hoạt động thể chất, vì vậy cần cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể, bạn nên sử dụng thức uống có bổ sung chất điện giải để cung cấp thêm natri và kali ngoài nước.

PV&BT: Huyền Trang