Hồ Ayun Hạ là hồ nước nhân tạo, hình thành khi dòng sông Ayun được chặn lại vào đầu năm 1994, để khởi công xây dựng công trình thuỷ lợi Ayun Hạ, đập chính và cửa cấp nước của hồ nằm trên địa bàn xã Chưa A Thai - huyện Ayun Pa, cách thành phố Pleiku 70km về phía Tây. Vùng ngập chính của hồ thuộc địa phận xã HBông huyện Chư Sê. 

Hồ nằm trên sông Ayun, ở phía hạ nguồn, nên có tên là Ayun Hạ cùng tên với công trình đại thủy nông. Hồ nằm giữa đôi bờ rừng nguyên sinh, uốn khúc theo thung lũng, chân đồi, lúc co lại như vòng eo, khi phình rộng ra tạo thành dáng hình kỳ lạ hữu tình của một vùng nước non xanh lồng lộng mây trời. Hồ Ayun Hạ có chiều dài hơn 20 km, chạy dọc theo nhiều làng dân tộc thiểu số Bahnar và Jơrai, tiếp giáp tận huyện Mang Yang, nơi rộng nhất hơn 2 km, độ sâu giữa lòng hồ có nhiều nơi hơn 20 mét.

Hồ Ayun Hạ đã làm sống lại 13.500 ha đất canh tác, phần nhiều từ 1 vụ biến thành 2 vụ lúa, có dịp đi thăm suốt dọc kênh nằm giữa những cánh đồng bát ngát lúa 2 vụ ken đầy xanh tốt mà ở đó nhiều đời nay đồng bào các dân tộc chỉ trồng cấy 1 vụ nhờ mùa mưa hàng năm, mới thấy được công trình có ý nghĩa to lớn như thế nào đối với người dân nơi đây, công trình thuỷ lợi Ayun Hạ hoàn thành đã đem lại hiệu quả cao ổn định đời sống no đủ cho đồng bào các dân tộc, hạn chế nhiều sự chặt cây, phá rừng.

Hồ Ayun Hạ ngoài tác dụng cung cấp nước tưới cho 13.500 ha lúa nước, còn là hồ cung cấp nguồn thuỷ năng lớn ở khu vực, nhày máy thuỷ điện Ayun Hạ đã được xây dựng vừa chính thức hòa điện vào lưới điện quốc gia đầu năm 2001, với 2 tổ máy đi vào hoạt động có công suất 3.000kwh. Với bề mặt thoáng của hồ rộng 37km2, dung tích 253 triệu m3 nước, hồ Ayun Hạ còn là nơi cung cấp nguồn thuỷ sản lớn cho khu vực Ayun Hạ và thành phố Pleiku. Ngoài ra, mặt hồ còn là nơi tổ chức các hoạt động thể thao dưới nước, tổ chức các đội tàu, thuyền phục vụ khách thăm quan tham quan, dã ngoại ngắm cảnh ven hồ.

Lữ khách hãy đến với Ayun Hạ vào mùa nắng Tây Nguyên, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, mùa này, mặt nước hồ thật trong xanh, không khí mát mẻ bởi rừng cây vây quanh. Có những con thuyền máy bên đập dâng của lòng hồ sẵn sàng đưa khách thăm quan rong chơi tận hưởng thú trải nghiệm sinh thái trên mặt hồ rộng giữa đôi bờ lồng lộng bóng cây rừng nguyên sinh. Từ thành phố Pleiku, Gia Lai đi theo quốc lộ 14, đến ngã ba huyện Chư Sê, rẽ trái sang đường quốc lộ 25, tất cả chỉ 1 tiếng đồng hồ ngồi trên ô tô, bạn sẽ đến trung tâm huyện Ayun Pa với bình nguyên đồng lúa nước bao la, từ đó bạn dễ dàng thấy ngay hồ Ayun Hạ. 

Nếu có thời gian lưu lại bên bờ rừng nguyên sinh yên lành, thỉnh thoảng nghe tiếng chim muông hót gọi nhau, bạn cũng có thể mua và thưởng thức con cá tươi ngon của hồ Ayun Hạ. Cá chép, cá mè, cá lăng, cá trắm cỏ... và đặc biệt, cá thát lát có rất nhiều trong hồ rộng mênh mông này. Hãy một lần đến với hồ Ayun Hạ, đừng quên nhé, nếu bạn có dịp lên tỉnh miền núi Gia Lai của Tây Nguyên hùng vĩ.